De pratende ezel
Het verhaal van de pratende ezel is vanaf het begin een groot mysterie. Als Hasjem niet wilde dat Bil'am naar Balak zou gaan, waarom hield Hij hem niet tegen? Waarom blokkeerde Hij de weg met een engel en kon alleen de ezel en niet Bilaam de engel zien? Rabbi Simon Jacobson vraagt zich zelfs af waarom de ezel en niet de Bil'am de profeet was.
Een grondstelling van de Tora is dat Hasjem geen wonderen zonder reden verricht. De wonderen dat alleen de ezel de engel zag en uiteindelijk begon te spreken, lijkt onnodig wanneer Bil'am al vanaf het begin de engel gezien zou hebben. Wat is de noodzaak dat de ezel is gaan praten?
De Midrasj op Bereesjiet leert dat de mond van de ezel van Bil'am een van de tien dingen die in de schemering van Erev Sjabbes is geschapen. Dit betekent dus dat Hasjem de episode van de ezel al vanaf het begin der tijden gecreëerd heeft, voor de dag dat de ezel tegen Bil'am zou spreken.
Wat maakt de mond van de ezel zo gewichtig?
De Tora speekt in de taal van de mens. Het letterlijke verhaal is het 'lichaam' en de diepere betekenis is 'de ziel' van het verhaal waar je de diepe en psychologische inzichten uit kunt halen en deze als richtingwijzers in je leven kunt gebruiken. Ieder verhaal in de Tora kent haar parallellen in ieders persoonlijkheid. Dit betekent concreet dat het verhaal van Bil'am en de ezel ook betekenisvol voor ons persoonlijke leven is.
Chamor is het Hebreeuwse woord voor ezel. Maar chamor betekent niet alleen ezel. Chamor betekent ook materie. In Sjmot leren wij dat wanneer wij de ezel van de vijand overladen zien, mogen we het niet negeren en moeten we de ezel helpen. De Baal Sjem Tov leert dat je 'chamor' - je fysieke lichaam - en de materialisme om je heen symboliseert. Deze zijn ten opzichte van het spirituele deel van jezelf de vijand. Dat gevoel van overladen zijn komt door de verheven verantwoordelijkheden van de ziel. Je kunt twee dingen doen. Je kunt het gevoel van overladen zijn negeren en je vasthouden aan het vervullen van je persoonlijke taken. Echter de Tora wijst ons er wel op dat we verantwoordelijk zijn voor het ondersteunen, het verfijnen en het verheffen van de chamor, ook al is het ogenschijnlijk je vijand.
|