De weerspannige en rebellerende zoon
Vs. 21:18-21 …ben sorer oemoreh… weerspannige en rebellerende zoon.
Er zijn twee uitleggingen op deze moeilijke pasoekiem.
- de doodstraf op de jongeman is niet specifiek gericht op zijn zondige daden, maar omdat zijn gedrag duidelijk maakt dat hij wil denigreren tot een beest [i]…ben sorer oemoreh neheraĝ ‘al sjem sofo… jamoet zaka’j… weerspannige en rebellerende zoon moet ter dood worden gebracht om zijn [onvermijdelijke] einde… laat hem sterven terwijl hij onschuldig is, en laat hem niet sterven wanneer hij schuldig [halsmisdaden] is Sanhedrin 72a.
- Er worden zoveel gedetailleerde eisen vereisten, waardoor de doorgang van deze straf in praktijk onmogelijk is waardoor zoiets nooit is voorgevallen. Deze pasoekiem zijn merendeels exegetisch bedoeld. Sanhedrin 71a leert ons dat er nog nooit zo’n halszaak heeft voorgedaan dat betrekking had met zo’n weerspannige en rebellerende zoon.
De Geleerden zijn daarom ook over eens dat hier sprake is van een exegese waarin de ouders de ernst van normen en waarden binnen de opvoeding geleerd worden. Bijvoorbeeld: de exegese van Geleerden mbt deze pasoek is dat de vader en de moeder van zo’n jongen een en dezelfde stem tov het kind naar buiten brengen. Dat zij op één lijn staan. De exegese leert dat consistentie de basis van het succes van opvoeding is.
Daarnaast leert RaMBaN dat onderliggende zonden voorboden van slechte dingen zijn die eraan komen. De slechte dingen zijn afbreuk van respect voor de ouders. Voorbeeld is een extreme vorm van gulzigheid. Dit geeft een gebrek van zelf-terughoudendheid aan. De ontwikkeling van zelf-terughoudendheid is voor een vroom Joods leven noodzakelijk. Het weigeren om je zo te gedragen brengt je dichter tot Hasjem.
De liefde van de ouders voor Hasjem moet boven de kinderen staan. Dat is een gebod! In alle ergste geval moeten ouders in staat zijn hun zoon aan het Gerechtshof over te dragen, leert R’Bachya. Avraham was een groot voorbeeld in deze door in zijn tiende beproeving te slagen door in staat te zijn Jitschak op het altaar te binden.
De boodschap moge duidelijk zijn: alleen wanneer een maatschappij waarden hanteert die de menselijke emoties overstijgen, zal zo’n maatschappij overleven. Anders zal hij afbrokkelen en zullen de kinderen vijanden worden van datgene waar hun ouders voor stonden.
|