Geloof en vertrouwen
...wehizkartanie 'el-par'oh... en noem mij bij de para'o Vrs. 40:14. Jouw woorden zullen bij de koning zwaar wegen omdat je een belangrijke ambtenaar bent (Radak). Mijn voorspelling dat jij weer vrij kwam is zo verbazingwekkend, waardoor slechts een opmerking mij zal bevrijden uit de gevangenis (Rasjbam). Ajb zeg het hem dat ik het waard ben om koningen te dienen of vraag hem of ik bevrijd mag worden om jou alleen al te mogen dienen, zoals ik in de gevangenis reeds deed (Toer).
Omdat Joseef zijn vertrouwen stelde in de wijschenker - in plaats van in Hasjem - werd zijn gevangenisstraf met twee jaar verlengd (Seder Olam; Tanchuma; Sjemos Rabbah). Toch lijkt dit in tegenspraak met de Midrasj, omdat Joseef daar beschreven wordt als iemand die alleen zijn vertrouwen in Hasjem stelde. Toch is dit niet tegenstrijdig. Juist OMDAT hij altijd zijn vertrouwen in Hasjem stelde, werd hij door deze opmerking aan de wijnschenker gestraft.
Geloof en vertrouwen zijn twee woorden die zich moeilijk laten omschrijven. G'dsvertrouwen en geloof zijn namelijk in gradaties. Iemand die zo groot was als Joseef, wist dat Hasjem álles in de hand heeft, waardoor hij nooit zijn vertrouwen in de wijnschenker of in welk mens dan ook had mogen leggen. Voor de gewone man is het zelfs een zonde om iedere mogelijkheid onbenut te laten. Dus in dit geval: als jij of ik in die gevangenis hadden gezeten en er zou een kans kunnen zijn dat de wijnschenker je kan helpen om bevrijd te worden, dan moet die kans niet onbenut laten. Wij mogen niet op wonderen wachten. Voor tsaddikiem zoals Joseef gelden andere regels, worden hogere standaarden verwachten.
Gelukkig wie hulp zoekt bij de G'd van Ja'aqov... de Eeuwige Die gevangen vrij maakt. Tehilla/Ps. 146.
Waarom slaat deze pasoek dan toch op Joseef, terwijl hij in de eerste instantie aan de wijnschenker vroeg bij de para'o zijn zaak te bepleiten? Joseef zag Hasjem namelijk overal, waardoor het een zonde was dat hij zijn vertrouwen in een mens heeft gesteld.
Joseef had spijt en deed direct tesjoeve en smeekte Hasjem dat zijn daad, zijn verzoek aan de wijnschenker, ongedaan gemaakt zou worden. Hasjem verhoorde zijn tesjoeve. Hasjem zorgde ervoor dat de wijnschenker de hele voorval niet meer kon herinneren. Daarnaast stuurde Hij ook een engel die de knoop uit de zakdoek van de wijnschenker haalde, die de wijnschenker om de zaak van Joseef ingelegd had. Hierdoor vergat de wijnschenker alles en ieder detail aangaande Joseef. Hierdoor sloeg de Tehilla toch weer op Joseef, de tsaddiek die zijn vertrouwen uitsluitend in Hasjem had gelegd.
Verder leggen de Geleerden uit dat er een verschil is tussen de woordjes emoenah, geloof en bitachon, vertrouwen. Emoenah is het geloof dat Hasjem bestaat. Bitachon is de overtuiging dat Hasjem in iedere situatie betrokken is en de uitkomst Zijn Wil is. Zoals de Chazon Iesj zei: "tenzij de toekomst door profetie is verduidelijkt, de toekomst is niet definitief, want wie kent G'ds oordeel en Zijn daden? Integendeel: het vertrouwen impliceert het geloof dat er geen sprake is van toeval noch in de wereld noch ieder gebeurtenis onder de zon die door Zijn proclamatie plaats vond." |