Meragliem/verspieders
Hoeveel verspieders waren er? 12 zegt de vertaling. 24 zegt de Hebreeuwse tekst in 13:2: ‘...iesj echad iesj lemateh ‘avotajw'...' een man een man voor de stam van zijn voorvaderen...' Een man + een man = 2 mannen. Er zijn 12 stammen. Grote rabbijnen - en dat waren de mergaliem - hadden een eigen gabbe. Het was dus een delegatie van 24 meragliem gingen dus op weg.
Dat de meragliem op pad gingen om het Land te verkennen was op initiatief van het volk dat door Mosje werd goed gekeurd (Dwariem/Deut. 1:21-23 en Bamidbar/Num. 13:2). Alleen bad Mosje voordat zij vertrokken uitsluitend voor Joshua "Dat Hasjem jou zal sparen" van de samenzwering van de meragliem (Rasji). Targoem Jonasan leert ons dat Mosje Joshua's nederigheid zag en dié nederigheid maakte hem juist te meer verdacht! Waarom?
Mosje bad voor Joshua omdat hij Joshua het meeste verdachte van de komende sabbotage. Edad en Medad voorspelde immers Mosje's dood waarop Joshua woedend op hen reageerde. Als men het land niet in zouden kunnen gaan, dan zou Mosje immers blijven leven (zie de profetie aangaande Mosjes dood) Goer Arjehvroegt daaraan toe dat wanneer Joshua zou zondigen, dit direct invloed heeft op de positie van Mosje zelf. Mensen zouden zeggen dat Joshua weinig vertrouwen in Mosje zou hebben, zijn eigen protogé. Dat zou zodanige weerslag op het volk hebben, dat men ook de Tora in twijfel zou trekken! Chofetz Chaim leert ook dat Mosje daarnaast de persoonlijke verschillen tussen Calev en Joshua erkende. Toen de mergaliem over de intenties van hun missies bediscussieerden, stelde Calev in de eerste instantie zichzelf heel terughoudend op zodat hij nog beter in staat was Mosje naderhand te kunnen verdedigen (vs. 13:30). Calev kwam daardoor ook niet in gevaar door niet met zijn steevast geloof te koop te lopen, en had die zegen van Mosje ook niet nodig. Joshua met zijn temperament daarentegen dus wel. Hij ging direct de confrontatie aan en dat was niet zonder gevaar.
In plaats van slechts een objectieve verslaggeving, ventileerden zij een subjectieve mening en uitte - net als Mirjam omtrent de scheiding van Mosje - dat publiekelijk. Zijn gingen niet verslag brengen aan het volk om vervolgens hun kritiek op het Land binnen de kamers bij Mosje te houden. Dit was een volkomen menselijk handelen omdat zij immers door het volk opuit waren gestuurd. Maar het spreken van lasjon hara over G'ds geweldige Land is een serieuze zonde die zij nota bene onderstreepten door in plaats van de birkoeliem buitensporig grote fruit mee te nemen. Hiermee werd G'd en Zijn Land voor schut gezet!
Ondertussen waren de intenties niet verkeerd bedoeld. De intenties waren dat zij verzorgd wilden blijven worden: hun natje en hun droogje en ondertussen lernen zodat zij hun status konden vasthouden. Zij vertrouwden G'd niet voldoende dat als Hij iets goeds geeft en als Hij dit weer terugneemt, dat je er iets beters voor in de plaats ontvangt.
Wat kreeg het volk voor iets beters in de plaats?
1. Voor de manna kreeg het volk de mitswe van de challah (sjabbatbrood). Je staat nu zelf een deel van de challah aan de Eeuwige af
2. Voor het wijn over het altaar kreeg het volk de mitswe van de kiddoesj (de heiliging van de sjabbat die op vrijdagavond en zaterdagochtend voor de hoofdmaaltijden van de sjabbat wordt uitgesproken over een glas wijn, druivensap of over speciaal voor sjabbat gebakken brood, challah. Dit laatste kan alleen op vrijdagavond). Nu doe je zelf de zegenspreuk.
3. Voor de wolk kreeg het volk de mitswe van de talliet/tallis (gebedskleed). Nu wordt je als het ware individueel door G'ds geknuffeld wanneer jij je tallis omdoet.
De meragiem hadden dus hun terugkoppeling moeten beperken tot een eenvoudige rapportage en hun mening tussen de vier muren met Mosje moeten houden.
Daarnaast moet alles wat fout is gedaan middels een tikkoen (herstel) hersteld worden. Voor bijvoorbeeld lasjon hara moet men goedspreken. Zoals het voor de gouden kalf een gouden misjkan (tabernakel) voor in de plaats kwam. Voor het bizarre fruit biedt men bechoereej aan - eerstelingen van het goede fruit. De tien roddelende meragliem wordt opgeheven door een minjan (Het aantal van tien volwassen mannen, dat vereist is voor het gemeenschappelijk gebed). Vandaar dat vrouwen bij een minjan niet meegerekend werden. Zoals zij weigerden mee te doen met de ‘eigel hazahav (gouden kalf) en waren gul met het geven van goud voor de misjkan. Dit is dus allemaal tikkoen: voorwerpen die je voor je zonde hebt gebruikt, moet je voor tikkoen gebruiken.
Ondanks de enorme misser van het volk, wat hen hun leven in de woestijn kostte, heeft iedere nare situatie een zilver randje: Mosje zou als zij direct het land in konden gaan, doodgaan. Nu zou hij 39 jaar langer leven inclusief dat de mensen 39 jaar langer Hasjem's stem door Mosjes mond zouden horen en Zijn Sjachina op Mosjes gelaat zouden zien.
de meragliem in feite hetzelfde zeggen zoals veel Joden in galoes praten: "het is heerlijk om in Israel te zijn, het is heerlijk om daar je vakantie door te brengen en je op te laden, maar Israel is moeilijk om daar te wonen", met de opsomming wat er allemaal loos is met Israel, maar ook hoe "gevaarlijk" het zou zijn hier (ik zit nu in Israel) te wonen. Hoe leggen we hierin het verband? Simpel.
De meragliem vertelden ogenschijnlijk veel lovenswaardige dingen over Israel: ze lieten de enorme druiven, vijgen en granaatapppels zien, maar zegen over de 5 soorten granen wat Israel zo uniek maakt! DE 5 granen zijn namelijk het hoofdgerecht en het is hier inderdaad tot op de dag van vandaag gewoon om duiven vijgen, granaatappels ed. als NAgerecht te benuttigen! Israel is een NAgerecht, ENORM goed voor vakantie, maar niet om te wonen (hoofdgerecht).
Waarom deden ze dit? Zoals vorig jaar door de rabbijn met andere woorden uitgelegd: zij maakte zich zorgen over hun vooraanstaande posities en macht die zij in Erets Jisrael zouden verliezen als zij ook moeten gaan ploegen en maaien, in plaats bedient worden door hun gabbes!
En het gevaar? De reuzen! Hoe kunnen er nu reuzen zijn als de Makboel-zondvloed vernietigd had? Zevachiem 113a antwoordt dat Erets Jisrael voor de Makboel bespaard bleef.
Erets Jisrael behoudde nog een deel van haar orginele kracht en dat uitte zich in fysieke grootheid. Vandaar dat er nog reuzen in Erets Jisrael woonden ttv Mosje Rabbenoe!
Echter Bnej Jisrael moeten spirituele groodheid bereiken, leert Rav Hirsch en de grond kon zoals in het begin in het Gan Eden verjonging over de wereld brengen, leert hij ons verder.
Erets Jisrael is overwelmend in minder positieve zin voor degene die tevreden zijn zonder zich te ontwikkelen en willen blijven zijn zoals ze al zijn. Daarom heeft Erets Jisrael enkel en alleen plaats voor degene wiens geesten en zielen altijd in beweging zijn; lopend, groeiend en omhoog bewegend naar de hogere spiritueleniveaus.
De straf was niet alleen dat zij nog eens 39 jaar bamidbar moesten rondzerven. Ook niet dat alleen de VROUWEN wel het land mochten betreden, maar dat zij - de mannen - in bamidbar moesten sterven. De vrouwen luisterden namelijk niet naar de roddelpraat van de meragliem - die op Tisj Be'Av plaats vond (Bamidbar Rabba 7:20)- over G'ds Heilige Land. Daarom zou 39 jaar later alle vrouwen als weduwen de Jordaan mogen oversteken. Vanaf dat moment moesten de mannen iedere Tisj be'Av een graf voor zichzelf graven en daarin te sterven. Allen stierven, maar de volgende morgen riep het Hemelse Stem dat de doden en de levende gescheiden moesten worden, waardoor bijna 20.000 mannen per jaar door bleven en de rest uit de dood opstonden. Totdat nar 38 jaar alle mannen van deze generatie gestorven waren en AL hun weduwen het Erets Jisrael met de nieuwe generaties konden betreden.
DAT was de straf voor kwaadsprekerij voor de mooiste en beste plek op aarde...
|