3.4 Het kwaad voor de zondeval en het kwaad na de zondeval
Voor de zondeval was de natuur van Gan Eden hetzelfde als de Gan Eden van nu waar de zielen na hun dood verblijven. Gan Eden was [en dus is] een verheven en spirituele omgeving. De Tora leert dat Adam Harisjon daar woonde, at en genoot van het fruit die daar groeiden. Aangezien we weten dat Gan Eden dus heden een woonplaats is voor de zielen, is het gevolg dat het fruit dat daar groeiden niet fysiek en grof [zoals ons lichaam] waren zoals het fruit die wij hier in Olam Hazeh eten. Dat fruit moest veel en veel verfijnder zijn en wel zoals lucht veel verfijnder is dan de aarde zelf. En het eten van dat fruit kan nooit zo geweest zijn zoals het eten van het grove [in materie] fruit die wij hier eten.
Voordat Adam Harisjon zondigde, waren zijn fysieke eigenschappen op een gelijk niveau als de spirituele eigenschappen van de mens van vandaag. Moet je eens voorstellen hoe groot zijn spiritueel niveau was en hoe krachtig zijn mitswot dan wel niet waren. Zoals de Chazal zeiden, zelfs de engelen wilden “heilig!” roepen toen zij voor hem stonden [Bereshiet Rabbah 8:10]. Dit verklaart gelijk waarom ook de dieren in Gan Eden voor de zondeval ook op een veel hoger spiritueel niveau zaten dan wíj nú [“Laat het volgende tot je doordringen: de dieren die bestonden tijdens de zes dagen van de schepping waren spiritueel verhevener dan de mensheid van vandaag, van na de zonde van Adam” Bron: De visie van Eden van Rabbi David Sears hoofdstuk 4 "Additional Source Texts" Sources Chapter 2 blz. 156]. Dieren werden in Gan Eden ook niet gegeten.
Ondertussen is een feit dat de bomen Ets Hachajjiem en Ets Hada’at werkelijke fysieke bomen waren met echt fruit en het eten [daarvan] was ook letterlijk eten zoals wij nu eten, maar alleen gebeurde het eten ook op een veel hoger spiritueel niveau. Daarom wordt er terecht door de RaMCHaL geconcludeerd dat het spirituele aspect van onze huidig niveau is gelijk aan het uiterlijke ‘fysieke’ aspect van Gan Eden. Zo ook is het innerlijke spirituele aspect van Gan Eden gelijk aan het uiterlijke ‘perfecte’ staat van de werkelijke volmaakte staat van de mens. Met deze verklaring wordt het voor ons te bevatten hoe de natuurlijke, fysieke gebeurtenissen in Gan Eden worden beschreven. Nogmaals, de fysieke bezigheden in Gan Eden is dus te vergelijken met ons huidige spiritueel niveau.
En toch was er voor de zondeval natuurlijk al kwaad in de wereld, zoals we in de inleiding van dit hoofdstuk hebben besproken.
De twee voornaamste manieren wat het effect het kwaad op de schepsels zijn, is als volgt. Het effect van het kwaad op de schepsels is in twee fasen gebeurd.
Fase 1. vernedering en verlaging van het wezen [vorm en wijze van het “zijn”]. Gestel dat de perfecte staat van de mens ‘100’ zou zijn, is Adam Harisjon geschapen als ‘80’. Dit is een vernedering en verlaging van ‘20’. Als hij de wil van Hasjem gedaan zou hebben door alleen van Ets Hachajjiem te eten en niet te eten voor Sjabbat [dus te vroeg] van Ets Hada’at, dan zou hij verheven worden tot de perfecte staat van zijn wezen; van ‘80’ naar 100’.
Fase 2. onderwerpen aan vernietiging [het gevolg van de awerot – zonden]. Adam Harisjon at dus toch te vroeg, voor aanvang van Sjabbat, van de Ets Hada’at waardoor hij onderworpen werd aan vernietiging [dood] door zijn awerah, zonde. Met andere woorden. Deze onderwerping aan vernietiging was voor de zondeval slechts een mogelijkheid en niet een werkelijkheid. Daarom wordt er ook gezegd dat de mens zelf gekozen heeft [bechirah] om te zondigen en dus zelf “schuld op zichzelf” bracht.
Tijdens fase 1 was het kwaad alleen maar in staat om de mens te ‘vernederen’ van ‘100’ [zijn werkelijke staat] naar ‘80’ [verlaging]. Fase 2 raakt het schepsel steeds meer getroffen door kwaad totdat het uiteindelijk vernietigd is [dood]. Fase 1 is het kwaad in de wereld van voor de zondeval. Fase 2 was slechts een concept dat in de natuur klaar lag en pas geactiveerd zou worden als er een awerah gedaan zou worden. Adam Harisjon was voor de zonde weliswaar op een lager niveau dan wat de bedoeling geweest zou zijn, maar door het doen van de Ratson – Wil – van Hasjem, zou hij uiteindelijk op die volmaakte staat komen met lichaam en ziel; klaar voor Olam Haba. Het verliep anders. Na de zondeval raakte hij onderhevig aan dood en verderf, de tweede fase van het kwaad. Tot op de dag van vandaag worden wij dagelijks met door de beide fasen getroffen. Want als Adam Harisjon voor de zondeval op ‘80’ zat, mogen wij heel erg blij zijn als we op ‘30’ zitten en ons omhoog mogen werken naar ‘50’.
Voordat Adam Harisjon [als eerste “Jisrael”; zie hiervoor meer in hoofdstuk een “1. Het fundamenteel concept van deze beria schepping”] had gezondigd, hadden zijn daden een enorm effect op de beria, schepping. Zijn spirituele status was extreem verheven. Na zijn zonde, hadden zijn daden veel minder impact op de beria. In de huidige situatie geldt dat nog steeds. Hoe meer kennis iemand van de Tora heeft, hoe meer impact hij op de beria heeft. Gezien het feit dat de daden van Adam Harisjon een enorm impact had op de beria, en hij zou de test hebben weerstaan om niet voor het begin van Sjabbat te eten van de Ets Hada’at, dan zou hij de hele universum direct volmaakt hebben. Iets waar zijn nakomelingen dus zes duizend jaar over moeten doen [Rav Chaim Friedlander]. Hoe groot was het effect van de daden van Adam Harisjon van voor de zondeval als hij in staat was in zijn eentje de hele wereld te rectificeren, wat op hetzelfde neerkomt met de combinatie van alle goede daden, tesjoevot en jissoeriem van alle generaties na hem.
Daarom bestaan er drie niveaus betreffende het bestaan van de mens.
1. zijn bestaan voor de zondeval
2. zijn bestaan na de zondeval
3. zijn bestaan die hij had kunnen verkrijgen als hij niet gezondigd zou hebben.
Met de zondeval verloor Adam Harisjon niet alleen zijn verheven status en opstap naar de perfectie van zijn wezen en het universum, maar ook zijn lichamelijke gestalte veranderden [en zo ook van alle schepsels. We namen eerder het voorbeeld van het fruit]. Voor de zondeval was het lichaam van Adam Harisjon niet donker en grof door materie zoals wij die hebben. Zijn huid [‘or – עור] was veel doorzichtiger [licht, ‘or – אוֹר]. Dit licht van zijn aangezicht verloor hij. Zo ook de rest van de schepping.
terug |