Andere benaming
Een andere versie van Rabbi Yehoshua’s lijst van namen van varianten van gehinnom, is gevonden in Sefer Russiana en in Menorat HaMaor van Rabbi Yitzchak Abuhab [14e eeuw Spanje]. Rabbi Abuhab heeft Erets Chittit [letterlijk "het Land van de Chettieten"] in plaats van Erets Tachtit genoemd. De Tosafisten geven zelfs de voorkeur aan Erets Tachtit, omdat deze in Jechezkel/Ez. 31 en Dwariem/Deut. 32:22 voorkomt. Erets Chittit komt daarentegen niet voor in de TeNaCH.

De Tosafisten citeren verschillende bronnen die veronderstellen dat Aloekah [letterlijk "bloedzuiger" of "sanguisuga"] die in Misjle/Spr. 30:15 wordt aangehaald, is een andere term voor gehinnom. Maharal legt uit dat alleen een bloedzuiger iemands bloed wegzuigt, net als Gehinnom iemands ziel "uitzuigt". Evenzo legt Rabbi Chaim van Volozhin [1749-1821)] in Nefesh Hachaim 1:12 uit dat gehinnom een "bloedzuiger" wordt genoemd, omdat een bloedzuiger iemands slechte bloed opzuigt en vervolgens sterft. Dit is vergelijkbaar met gehinnom die een persoon van zijn zonden reinigt, waardoor alle onzuivere verontreinigingen die door zijn zonde zijn gecreëerd, verdwijnen.

Voorts spreekt Midrash Hallel [Otzar Midrashim, p. 134] niet over Bor Sja’on en Erets Hatachtit, maar over Gehinnom en Tsijah [plaats van verwoesting]. Midrash Din HaKever [Otzar Midrashim, p. 94] spreekt over Be’er Sja’on in plaats van Bor Sja’on en Bor Hatachtit [nederput]. Dezelfde bron spreekt niet over Tsalmavet maar over Chatsar Mavet, Binnenplaats van de Dood.
De Targumische Tosefta [begin van Jechezkel/Ezech.] noemt Bor Sja’on “Dumah”, wat letterlijk ‘stil’ betekent. De Kabbalah spreekt over Dumah, naar Dumah is in de Kabbalah de naam van de engel die de leiding heeft over gehinnom. Erets Hatachtit wordt Arkah genoemd, wat ‘aarde’ betekent in het Aramees [Jirmijahoe/Jer. 10:11] en Tsalmavet met Gehinnom.

Na het citeren en vinden van bewijzen voor de zeven woorden in de lijst van Rabbi Yehoshua ben Levi, richt de Talmoed zich op naar nog twee woorden: Gehinnom en Tofet. Die twee woorden verwijzen niet expliciet naar de onderwereld in de TeNaCH. In de TeNaCH verwijst de term Gej ben Hinnom [de 'Vallei van Ben Hinnom' waar het woord Gehinnom is afgeleid] en Tofet naar plaatsen in zuid Jeroesjalajiem waar afgodendienaren de Ba’al dienden, deels met kinderoffers [Jirmijahoe 19; Eruvin 19a, Succa 32b]. Niettemin werden die twee termen geleend als uitingen van het hiernamaals van de zondaar. Dat is de reden waarom Rabbi Yehoshua ben Levi deze twee termen niet in zijn lijst heeft opgenomen.

Gehinnom wordt ook "Pakoe” [Megillah 15b] en “Ra’ah” [kwaad, Nedarim 22a en 40a] genoemd.

De openingen van gehinnom is naast Gia [ook] in de woestijn, de zee en Jeroesjalajiem [Eruvin 19a]. Gehinnom is eerder geschapen dan het universum [Pesachim 54a; Nedarim 39b], maar de vuren van gehinnom werden op de Tweede Dag van de Schepping geschapen [Pesachim 54a]. Omdat de *straffen in gehinnom haast ondraaglijk zwaar zijn, is het beter om gestraft te worden tijdens je leven dan na je dood [Pesachim 57b]. Mocht iemand, chas wesjalom, in gehinnom terecht komen, is dat over het algemeen niet langer dan twaalf maanden [Rosh HaShanah 17a]. Maar omdat er zo verschrikkelijk veel mensen in gehinnom terecht komen, wordt gehinnom ook wel Jam Kol [Zee van Iedereen] genoemd [lijam kol R. Shabbat 104a].

Wie komen er precies in gehinnom en waarom?
In principe geeft de omschrijvingen van de niveaus van Gehinnom voldoende weer wie daar terecht komen. We gaan in verdere details.

Woede, razernij is een veroorzaker om in diverse gehinnom worden geteisterd [Nedarim 22a]. Maar ook mensen die arrogant zijn [Sotah 4b-5a], komen er niet mee weg. Mensen die roddelen en lasteren komen in gehinnom en zullen Hasjem Rechtvaardigheid ook moeten erkennen [Eruvin 19a].

Er zijn mensen die andere mensen misleiden om te zondigen met hun lichamen of [zelf] seksuele zonden uitvoeren. Ook zij zullen de dans niet ontspringen en in gehinnom komen.
Mensen die tegenstanders van de Torah zijn, ketters, en Joden die mede Joden verraden, maar ook leiders die hun minderen met angst inboezemen, worden gestraft in gehinnom [Rosh HaShanah 17a]. 

Mensen die anderen in verlegenheid brengen, die overspel plegen. Ook zij zullen in gehinnom komen [Bava Metzia 58b].

Hoe kun je voorkomen dat je in gehinnom komt?
Joden worden door het doen van mitswot beschermd tegen gehinnom [Eruvin 19a]. Maar iemand die anavah - nederig - is, kan door zijn nederigheid worden beschermd [Yevamot 102b]. Mensen die bang zijn om überhaupt te zondigen, worden door deze middah - eigenschap - beschermd tegen de vuren en andere narigheden van de hel [Shabbat 104a].

Ontzag hebben voor Hasjem [Yevamot 102b], liefdadigheid [Gittin 7a], biqoer choliem - zieken bezoeken [Nedarim 40a] zijn allemaal daden die iemand uit de gehinnom houdt. Voor Joden speciaal zijn de woorden bij het uitspreken van de Sjema die de gehinnom doet huiveren [Berachot 15b].

Nog een aantal zaken die een persoon helpt uit de gehinnom te blijven en dat zijn: armoede, een darmaandoening, lijden onder geldschieters [Rasji], een harde regering [Tosafot] en een slechte echtgenoot [Eruvin 41b].

Andere jissoeriem, vormen van lijden, die Hasjem speciaal inzet omdat je geen tesjoeva hebt gedaan, kan strafvermindering of kwijtschelding tot gevolg hebben.

*Footnote: Hasjem straft ons niet. De zogenoemde straffen zijn slechts gevolgen van onze daden. Wij straffen onszelf. Hoe dit verhoudt, is te lezen in het artikel “Repercussies van iemands daden”.

Bronnen:
Names of the Underworld van rabbi Reuven Chaim Klein
Hell - Gehennom van WebShas
Is There Life on Other Planets? van rabbi Zamir Cohen sjlita
Mystical Creatures, UFO’s, Aliens, ET van rabbi Shay Tahan
The historische of creation
Seven Subterranean Worlds van rabbi Ariel Bar Tzadok
Subterraneous Worlds van rabbi Yehuda Altein [voor het originele artikel, moet er naar beneden gescrolled worden]
Tehillim / Psalms - 2 Vol Shrink Wrapped Set van Artscroll