| Enkele aspecten van Chanoeka |
| Publicatiedatum: maandag 19 december 2022 |
Auteur: Opperrabbijn Evers | 522 keer gelezen |
|
|
| Chanoeka, Opperrabbijn R. Evers » |
|
|
 Achtergronden
De naam Chasjmona’iem. De Makkabeeërs worden in de klassieke joodse bronnen en in de Chanoeka-gebeden doorgaans Chasjmona'iem genoemd. Zo staat in Misjna Middot (l: 6) "de zonen van Chasjmonaï" en wordt de term het Chasjmonaïsche koningshuis verspreid in de Talmoed aangetroffen (Sjabbat 21b, B.Kamma 82b). Waar komt deze term vandaan?
Rabbi David Kimchi (1160 - 1235) geeft in zijn verklaring op Tehilliem (68:32) aan dat dit niets anders dan "notabelen" of "vorsten" betekent.
Anderen willen in het woord "Chasjmonaï" een acrostichon zien. Chasjmonaï zou dan opgebouwd zijn uit de beginletters van essentialia uit onze religie, waartegen de Hellenistische Syriërs zich keerden in de tweede eeuw voor de gewone jaartelling:
De CH staat dan voor Chodesj, de joodse kalender;
de SJ is de beginletter van Sjabbat;
de M staat voor (Briet) Mila;
de N voor Nida (de joodse reinheidswetten) en
de Alef vormt het begin van Isjoet, de huwelijkswetgeving, die werd ontheiligd door het "ius prima nocta", het 'recht’ van de heidense gouverneur om de eerste huwelijksnacht met een pas getrouwd joods meisje door te brengen.
Een derde verklaring wil dat de Makkabeeërs afkomstig waren uit het plaatsje Chasjmon in het erfdeel van Jehoeda, dat in het boek Jehosjoe'a (15:27) vermeld staat.
Waarom lezen we geen megillat Chanoeka?
In feite bestaan van geen enkel feest zoveel geschreven bronnen als van Chanoeka. Juist daarom is het opvallend, dat er geen “Megilat Chanoeka” wordt voorgelezen op het Inwijdingsfeest.
Rabbi Jisraël uit Tsjortkov (19e eeuw, Polen) stelt deze vraag aan de orde en geeft het volgende antwoord: "De spirituele oorlog tegen het Hellenisme bleef niet alleen beperkt tot de generatie van de Makkabiem. In iedere generatie kleedt het heidense Griekse gedachtegoed zich in nieuwe schaapskleren om zijn gif te spuien".
Zo legt hij ook de Talmoedische vraag "wat is dat eigenlijk Chanoeka" uit. Volgens Rabbi Jisraël betekent dit: "Waarom hebben onze Wijzen een feest ingesteld voor een doorlopende strijd, die nog steeds niet beslecht is". En het antwoord luidt dan dat er juist daarom een speciaal feest is ingesteld om de herinnering aan die strijd levend te houden. Daarom worden de lichtjes ook 's avonds aangestoken, buiten en in een oplopende reeks, iedere avond één lampje meer. Juist in deze tijd van duister galoet moeten wij strijden tegen de spirituele duisternis die ons omringt. En hierbij geldt dat we steeds moeten toevoegen aan onze kennis en praktijk als tegenwicht tegen al die donkere invloeden die van buiten die realiteit onze identiteit bedreigen.
©Opperrabbijn Evers 2022 |
|
|