18 Adar 5784 | 28 maart 2024
Artikelen
Jodendom in praktijk     Hasjkafa     Feest- en Gedenkdagen     Samenleving     Geschiedenis     Antisemitisme     Israël     Media     Publicisten     
Shema, De Joodse geloofsbelijdenis
Publicatiedatum: woensdag 01 december 2004 Auteur: Redactie | 18.604 keer gelezen
Halacha, Redactie, Tefillot en Broches [Gebeden en Zegeningen] »
Hoor Jisrael, HASJEM is onze G'd, HASJEM is EEN
Geprezen de Naam van Zijn Koninklijke majesteit, voor in alle eeuwigheid.

Het gaat verder met:
Je moet van de Eeuwige, je G-d, houden met
heel je hart,
heel je ziel en
met alles waartoe je bij machte bent.

Neem deze woorden die Ik je heden als gebod voorschrijf ter harte,
je moet ze voor je kinderen telkens weer herhalen en er over spreken als je
 thuis zit en als je onderweg bent,
als je gaat slapen en
als je opstaat.
Je moet ze als een teken op je hand binden
 en als een herinneringsband tussen je ogen en
ze schrijven op de deurposten van je huis en
aan je poorten
Devarim/Deut. 6:4 en 5

Het Sjema' (zie boven) is de Joodse geloofsbelijdenis dat het hart van het Jodendom vormt. De Sjema' is absoluut het hoogste gebod is die ons gegeven is.
Het begin Sjema'Jisrael, HASJEM ‘Elohejka, HASJEM ECHAD heeft een zeer diepe betekenis voor het ons. Men kijkt nogal raar wanneer men de Joodse man doosjes op hun voorhoofd en arm middels de gebedsriemen tijdens het gebed dragen (tefillien). We zien in de tekst boven gegeven dat dit een opdracht is om een teken op jouw hand en een voorhoofdsband tussen jouw ogen te binden. Ook kan men vreemd opkijken wanneer Joden een mezoeza aan de voordeur hebben hangen. Dat een buisje waarin een parkamentrolletje zit met de woorden uit Dewariem/Deut. 6: 4-9 en 11: 13-20. Er staat nl geschreven (zie boven) jij zal ze schrijven op de deurposten van jouw huis en aan jouw poorten. Het Jodendom is zo raar nog niet!

Het eerste vers van de Sjema' bevat de vierletterige Naam van G'd, JHW en H, de Tetragrammeton. De Joden gebruiken voor deze letters in de liturgie voor "Adonai", wat "mijn Heer" betekent. In de dagelijkse taal, staan deze letters voor HASJEM: dé NAAM. ...Mah-sjmo... Wat is Zijn Naam?... RaMBaN leert ons het volgde: de Joden kenden Hasjem al. Deze vraagstelling is niet bedoeld als of zij Hem niet kennen, maar met welke eigenschap Hij Zich aan hen zal manifesteren. Zoals wij in Parasja Bereesjiet en Parasja Lech lecha leren, weten wij dat Hasjem steeds andere namen gebruikt omdat het af hangt hoe Hij Zich manifesteert door welke eigenschap Hij gebruik maakt. Hasjem (J-H-W- en de - H), is Zijn eigenschap voor compassie en medelijden. Ook geeft het door het onuitspreekbare aan dat Hij tijd- en eindeloos is, de Eeuwig Zijnde.

Zowel in de TeNaCH als in de Siddoer (Gebedenboek) worden de Ajin (ע) en de Dalet (ד) van het woordje Sjema' èn echad met hoofdletters geschreven אֶחד... שְׁמע. De Ajin en de Dalet lijken immers op de Reesj (ר) en de Alef (א). Gevolg is dat de Ajin verwisselt kan worden met de Alef. In dat geval krijg je Sjema' met de alef ipv de ajin שֶׁמאַ, wat misschien betekent. Wanneer je de Dalet in Echad vervangt met de Reesj, krijg je אֶחֵר, wat anders betekent. Je krijgt dan de G'ddeloze zin: ´... Israël, is de Eeuwige onze G'd, een ... G'd´ (vul zelf maar in).  Daarom wordt de Reesj in het woordje ‘acher in Sjmot 34: 14 ...le'el ‘acher... andere god... לְאֵל אַחֵר ook met  een grote letter geschreven.
Voeg je de correcte letters Ajin en Dalet samen, krijg je עֵד. "'Ed" betekent ´getuige´ of ´getuigenis´. Het komt van het werkwoord עוד, dat betekent getuigenis afleggen, getuigen en getuigen nemen betekent. Lees verder ook Jesjajahoe/Jesaja 43:10-12. De mens wordt opgeroepen getuige te zijn en een getuigenis af te leggen van zijn geloof in de Almachtige G'd. Ook is de mens getuige van Zijn grote daden.

Het Sjema' wordt als kind als eerste Bijbelsvers geleerd en wat wij vaker in verslagen schreven is dat de Sjema', tijdens WOII, in de gaskamers ontelbare malen werd opgezegd. Vele Joden sterven met deze woorden op hun lippen. Ook tijdens de Sjacharit (ochtendgebed) en de Ar'vit (avondgebed) wordt de Sjema' trouw door ons opgezegd. Men noemt dit ook wel de qeri´at Sjema', de Sjema' lezing. Sinds de 2e eeuw heeft men aan de Sjema' lezing Dewarim 11:13-21 en Bemidbar/Numeri 15:37-41 toegevoegd.
In de ochtend zegt men de Sjema' op met drie lofprijzingen, twee voor de Sjema' en één na de Sjema' . Ervoor zegt men de lofprijzingen Jotser `or. Dat betekent: "Die het licht formeerde" en Ahavâh Rabbâh, wat "met grote liefde" betekent. De lofprijzing ná de Sjema' is de Èmèt WeJatsiev. Dat betekent: "Waarachtig en Vast".
´s Avonds zegt men twee lofprijzingen voor de Sjema' op, maar ook na de Sjema' worden twee lofprijzingen opgezegd. Voor de Sjema' zijn de lofprijzingen Ma`ariev `Avâriem en Ahavat `Olâm wat resp. "Die de avondschemer voortbrengt" en "Eeuwige Liefde" betekent. Na de Sjema' passeren de volgende lofprijzingen het revue: Èmèt We´Emoenaâh, "Waarachtig en Getrouw" en Hashkievénoe, "Doe ons rusten".

G'd is EEN; echad. In Bereesjit (Genesis) komen wij 32 (!) keer Elokiem tegen, wat meervoud is van אֱל (el). El betekent God. Elokiem betekent Goden. Wij mogen dus concluderen dat in Bereesjit alleen al 32 maal van G'den gesproken wordt. Wellicht mogen wij verband leggen tussen de 32 maal G'den en de 32 paden van wijsheid. Deze paden worden volgens de Kabbalah middels de 10 Sefirot; G'ddelijke straling, gevormd. In deze 32 paden graveerde JHW en de H Zava'ot Zijn Naam. Bereesjit 1 bestaat uit 32 verzen. In die verzen schiep Hij 3 keer, zag Hij 7 keer, zegent Hij 1 keer, plaatste Hij 1 keer en handelde Hij 12 keer. Samen is dat 24.
De tweede Bijbelboek heet in het Nederlands Exodus. In het Hebreeuws wordt het Sjmot genoemd, wat namen betekent. Namen van wie? Namen van de zeventig afstammelingen van Ja'aqov die zich gingen vestigen in Egypte. In dit gedeelte van de Bijbel, zegt Hasjem voor het eerst Zijn Naam. Die maakte Hij niet bekend bij de stamvaders, maar wel aan Mosje (Mozes). De reden is omdat Mosje in alle egard Hem vroeg: welke Naam mag ik gebruiken wanneer het volk vraag wie mij gezonden heeft? De stamvaders waren wat dat betreft wat minder nederig en vroegen het Hem op de man af in de strekking: ´wie bent jij?´ Pas achteraf hadden zij door Wie Hij is. Mosje daartegen had dit direct door. Daarbij hoorde hij Zijn naam twee keer. De traditie leert: Waarom hoorde hij Zijn naam twee keer? Omdat de Stem van de Hemel erg machtig is, en als twee verschillende stemmen klinkt. Een andere reden is omdat de eerste keer dat iemand een hemelse stem hoort, hij overweldigt wordt en sprakeloos staat, zodat hij een tweede keer geroepen moet worden.
Hasjem antwoordde Mosje op zijn vraag:  ...‘ehjeh ‘asjer ‘ehjeh... Ik Ben, Die Ik zal zijn...Dit is de G'ddelijke Naam. Onklos zegt dat deze drie woorden niet vertaald wordt, maar het komt op Ik zal genadig zijn wie Ik genadig ben, en Mij ontfermen over wie Ik Mij ontferm... Sjemot/Ex. 33:19 neer.
Rasji legt nav Berachos 9b uit dat de invoering van het woord ‘ehjeh - letterlijk "Ik zal zijn" - betekent: Ik zal zijn met hen in deze nood, die [net als] Ik zijn zal bij de slavernij onder andere regeringen. Hierop zei Mosje: ‘Heer van de wereld, wat zal ik hun anderen ellende vertellen? Zij hebben genoeg aan deze ellende!. Hasjem zei daarop: ‘Jij hebt juist gesproken, zo zal je het zeggen:... " ‘ehjeh sjlachanie ‘alejchem"... Die Ik zal zijn heeft mij tot jullie gezonden... Sjmot 4:14 . ‘Ehjeh-asjèr-èhejè...dit zal voor eeuwig Mijn Naam zijn." Sjemot 3:14-16. ...‘ehjeh ‘asjer ‘ehjeh is ontleend aan het werkwoord "zijn" in de toekomstige tijd; hâjâh. Dit wordt, zoals eerder vermeld, vertaald met Ik ben Die Ik zal zijn. Toch is het vollediger wanneer men dit vertaalt met Ik ben Degene Die is geweest, Die nu is, en Die in de toekomst zal zijn.
De traditie leert dat de Eeuwige letterlijk eeuwig is, doordat Hij het verleden en toekomst in het perspectief van het heden ziet. Hij "is" gewoon, want Hij de tijd overstijgt die Hij voor de mens heeft ingesteld tijdens het scheppen van deze wereld. Ook leert de traditie dat Mosje alle Namen van G'd kende mèt de betekenis. Waarom kent G'd zoveel Namen, die niet Zijn echte Namen zijn? De Israëlieten waren net als wij niet zover in hun kennis als Mosje. Ze wisten niet altijd wat zij van Hem konden verwachten en moesten daarom dingen "concreter" zien. Zijn Namen zijn gewoon omschrijvingen van G'ds aspecten, zodat het voor de mensen begrijpelijker werd. Iedere generatie beleeft Hem anders, want het is niet voor niets dat G'd in Sjemot/Ex. 3:6 zegt: Ik ben de G'd van uw vader

  • de G'd van Avraham
  • de G'd van Jitzchak
  • de G'd van Ja'aqov

I.p.v. Ik ben de G'd van Avraham, Jitzchak en Ja'aqov. Doordat G'd Zijn Naam in de toekomende tijd prijsgaf, staat de Tora deze taalkundige structuur toe om deze boodschap over te brengen: "Éhjeh ‘asjèr ‘eheje  Dit zal voor eeuwig Mijn Naam zijn.

Waarom vormen "deze drie" de G'd van de voorvaderen van Israël?

  • de G'd van Avraham: geroepen uit het land der Galdeeën.
  • de G'd van Jitzchak: wordt beschermd tegen zijn vader die hem wilde offeren.
  • de G'd van Ja'aqov: vocht tegen de strijdbare engel in de nacht.

Alle drie is G'd. Maar alle drie hebben verschillende G'dservaring! En daarom: G'd was, G'd is en G'd zal zijn!

De geleerden leren ons dat wij de Sjema' gezamenlijk moeten opzeggen. Ook leren zij dat het opzeggen van de Sjema' de acceptatie van het Hemelse juk is: qabalat ‘ol hamitswot. De Sjema' gaat met de verplichting van de volledige toewijding aan de geboden om (Bereachot 13a). Ook leer je in de Sjema' het concept van straf en beloning, wat in het Jodendom zo centraal staat, dat de RaMBaM deze in zijn 13 geloofprincipes van het Jodendom verwerkt heeft. Dit principe geeft aan dat Hasjem betrokken is in het rijlen en zijlen, het wel en wee van de mens.

Pagina index:
Copyright © 2004 Jodendom Online
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.