Jodendom Online

Artikelen

Jodendom in praktijk Hasjkafa Feest- en Gedenkdagen Samenleving Geschiedenis Antisemitisme Israël Media Publicisten

Tsedaka [tsedoke] - geven aan behoeftigen volgens de Baal Shem Tov

Publicatiedatum: zondag 05 mei 2013

Auteur: Redactie | 3.090 keer gelezen

Chassidiem en Chassidoes, Redactie, Chesed, Tsedaka [geven aan een goed doel], Moessar [ethiek], Leer van de Baal Sjem Tov »

(Vb. van een liefdadigheidsinstelling Colel Chabad is een Tsedoke instelling - hier aan de voet van de Kotel - van Chabad wo. een gaarkeuken aan verbonden is.

In NL kun je bijvoorbeeld je verdiepen in de "vrienden van Jad-Ezra")

De Baal Sjem Tov leert wanneer je een munt aan een arme geeft, dan vormt hij een eenheid van de G'ddelijke Naam die je spelt met Joed-He- en de Waw - en de He. De munt staat voor de letter Joed, de kleine punt. De vijf vingers van de gever vormen de letter He. Letter He is een equivalent met het getal vijf. Zijn uitgestrekte arm om te geven, is te vergelijken met de Waw. De vijf vingers van de ontvanger correspondeert met de tweede He. Op die manier wordt de G'ddelijke liefdadigheid voortgezet (Mevaser Tzedek, R'ei).

Sjabbos 133b: omdat Hij genadig en gul is, daarom zal jij genadig en gul zijn. De woord rachoem (genadig) bevat dezelfde letters als chomer (fysiek). Hoe is het mogelijk dat de Kadoesj Baroech Hoe Zijn genade op een gulle, fysieke wijze verleent? Hoe zou Hij zelfs door de verfijnde niveaus van de fysieke gedachte kunnen worden waargenomen? Enkel en alleen wanneer Hasjem Zichzelf beperkt om betrekking te hebben op de fysieke wereld, kan Hij Zijn genade op ons verlenen. Wat veroorzaakt deze beperking? Een daad van tsedoke aan de kant van de mens. Dan zal de Kadosj Baroech Hoe bij wijze van spreke Zijn "kledingstuk" aantrekken en Zichzelf beperken om ons genade te verschaffen. "Wat is de reden dat Hij genadig en gul is? Omdat jij genadevol en gul bent (Tzava'as Harivash 112).

"Hij gaf tsedoke aan de armen...Tehilliem/Ps. 112:9. De Baal Sjem Tov leert: "G'd gaf het voorbeeld tsedoke aan de armen te geven..." (Ner Jisrael I, Tehilliem, p. 207).

Baal Sjem Tov leerde dat de meeste mitswes die niet om de gepaste reden uitgevoerd worden, beter gelaten kunnen worden - met uitzondering van (*o.a.) tsedoke. Ook al is de tsedoke niet met de goede motieven uitgevoerd, je hebt toch de mitswe vervuld, omdat een arme hier het voordeel van heeft behaald (Turzei Zahav, R'ei).

*De andere twee prijswaardige zaken, ook al zijn de motieven ongepast:
1. mikweh heeft effect op de taharah (rituele zuivering)
2. Tora-lernen: jij doet toch kennis op.
(Rasji op Wajjiqra/Lev. 5:17; Sifra op Wajjiqra 12:12)

(Bron: David Sears "The Path of the Baal Shem Tov; early Chasidic teachings and customs)