Wanneer een gewoon persoon een misstap maakt, is dat erg vervelend en ongetwijfeld vloeien daar gevolgen uit. Maar wanneer een tsaddiek een misstap maakt, is het Hemels Gerecht extra streng en stringent. Een voorbeeld is Ja'aqov die Dina verstopt had in de kist toen hij de rivier Jabbok overstak om te voorkomen dat Esav Dina zou opeisen als zijn vrouw [Bereesjiet/Gen. 32:23]. Immers Leah, haar moeder, is ook zijn neus voorbij gegaan. Zo was eigenlijk de verwachting dat Esav met Leah zou trouwen en Ja'aqov uitsluitend met Rachel. Aangezien Ja'aqov met de beide zussen trouwde, was een logische gang dat Esav met Dina zou trouwen.

Zondigen wij wanneer wij onze kinderen beschermen tegen de giftige invloeden van de wereldse Amalek? Nee. Maar waarom Ja'aqov dan wel? Hoewel zijn intentie goed was, zat Ja'aqov fout. In wat voor opzichte dan?

Hasjem zei tegen Ja'aqov: “Jij onthield jouw broer van goedheid en ook wilde je niet dat Dina een onbesnedene zou trouwen. Daarom zal ze genomen worden door een onbesnedene. Jij wilde haar niet op rechtmatige wijze laten trouwen...[daarom] ...zal ze met dwang genomen worden.”

De Gemara maakt de kwestie nog moeilijker door te stellen dat iemand die zijn dochter laat trouwen met een 'am ha'arets [onwetende], wordt beschouwd als of hij haar heeft vastgebonden en in de leeuwenkuil heeft gegooid.

De Alter van Slabodka geeft een oplossing voor deze raadselachtige vraag. Het probleem is niet zo zeer dat Ja'aqov Dina in een kist heeft verstopt, ware het niet dat – zoals de Midrasj het beschrijft – “wena'al befanejah...en hij sloot [de kist] op haar.” Daar zit de fout. De Alter legt verder uit dat Ja'aqov de kist sloot en hij vervolgens nog een extra harde klap op de deksel gaf met de hamer. Die klap met de kamer op de kist gaf eigenlijk te kennen dat hij een vluchtige vorm van voldoening ervoer dat Esav hierdoor geen toegang kon krijgen tot Dina.

Om dit nog beter te begrijpen, moeten we de benadering van Rav Shach leren. Hij geeft aan dat wanneer Ja'aqov verwachtte dat Dina aan Esav weggegeven moest worden als vrouw, is hij dan alleen nu nalaatbaar geweest? Hoe zit het dan met als die jaren waarin hij had moeten verwachten dat Dina met Esav zou trouwen waardoor Esav toch tesjoeva zou doen?

Het is duidelijk dat hij dat niet verwachtte. Zijn fout is dat hij in al die jaren zelfs niet heeft overwogen dat zijn broer wel eens tesjoeve zou kunnen doen door het huwelijk tussen hem en Dina. Als hij enigszins aan zijn broer gedacht zou hebben, wellicht zou Esav wel tesjoeve gedaan hebben.

Zoals Rav Simcha Zissel Ziv uitlegt: Hasjem was met Ja'aqov eens dat hij geen keuze had dan Dina te verbergen voor Esav. Hij moest zijn dochter wel beschermen tegen de rasja. Maar voelde Ja'aqov tegelijkertijd daar slecht over: “Ojwojwoj, als ik Esav kan redden door alleen maar mijn dochter te geven...natuurlijk is dat uit den boze... maar toch, zou het toch...” ? Nee.

Ondanks het dus terecht is dat hij Dina in de kist verborg, werd Ja'aqov wel aansprakelijk gesteld dat hij te weinig aan het welzijn van zijn broer dacht.

De les die de Tora ons hiermee leert is van zeer groot belang! Zoals Hasjem altijd een deur op een kier houdt voor zondaren, mogen wij “de kist” nooit “helemaal sluiten”. We moeten altijd iedere optie open houden dat de rasja tesjoeve doet. Hiermee hou je de pad van de Tora om tesjoeve te doen voor iedereen gangbaar!

Bron: Limud Yomi Kleinman Editie deel I, Midrash Says en What's Wrong With Being Human van Rabbi Yisroel Miller

©Jodendom-online.nl 2013