18 Niesan 5784 | 26 april 2024
Artikelen
Jodendom in praktijk     Hasjkafa     Feest- en Gedenkdagen     Samenleving     Geschiedenis     Antisemitisme     IsraĆ«l     Media     Publicisten     
Geschiedenis van de Sjabbat
Publicatiedatum: zondag 08 januari 2006 Auteur: Devorah mmv David Mendelsohn | 6.373 keer gelezen
Halacha, Redactie, Sjabbat, Aseret Hadibrot [Tien Geboden] »

Schepper van dag en nacht, Die het licht laat wegvallen voor de duisternis en de duisternis voor het licht.
Hij laat de dag voorbijgaan en de nacht komen en maakt onderscheid tussen dag en nacht,

Eeuwige Tsewaot is Zijn Naam, levende, bestendige G-d Die steeds Koning over ons zal zijn, voortdurend en altijd.
Geprezen, U, Eeuwige Die het avond laat worden.

Praktisch overal ter wereld hield men een week van 10 dagen aan. Dus een maand bestond gemiddeld uit 3 weken in plaats van 4 weken. We zeiden al dat het woord Sjabbat ontleend is van het Babylonische woord Sjabbatoem. Dit was de dag dat het volle maan was.

Omdat de Babyloniërs bang waren voor boze geesten, werkten zij niet. De Hebreeërs die in Babylonië leefden, namen dit woord mee naar Kanaän, maar gaven een heel andere invulling aan de Sjabbatoem dan de Babyloniërs. In plaats van een dag van angst en beven, was de Sjabbatoem een dag vol vreugde.

De geschiedenis van de Sjabbat kent zijn oorspong als zevende dag die ter afsluiting van de 6 daagse werkweek functioneert. De HEERE G-d geeft hierin een voorbeeld door Zelf te staken, door te ophouden met Zijn werk als Schepper. Om dit door en door aan te voelen, moeten we ook stilstaan bij de werkdagen.

Wajehi erev wajehi boqer jom hasjisji. Wajechoeloe hasjsjamajim we-aretz wechal-tzeva'am. Wajechol Elohiem bajjom hasjsjevi`i melachtto ‘asjer `âsâ wajish´bot bajjom hasjsjevie`ie mikâl-melachto ‘asjer `âsâh. Wajevarech Elohiem hasjsjvie`ie wajeqaddesj ‘otto kie bo sjavat mikkol-mela'vtto ‘asjer-bârâ' Elohiem la`asot.
Het was avond en het was ochtend den zesde dag. Toen waren voltooid de hemel en de aarde en geheel hun heir. En G-d had met den zevenden dag voleindigd Zijn werk, dat Hij gemaakt had; en rustte op den zevenden dag van al Zijn werk, dat Hij gemaakt had. En G-d zegende den zevenden dag en heiligde hem, want daarop rustte Hij na al Zijn werk, dat G-d bij het maken had geschapen.
Bereesjiet/ Gen. 1:31-2:3

De Sjabbat doorspekt het hele OT. Het is dé teken tussen G-d en Zijn volk waardoor Zijn volk ánders is dan de volkeren om Israël heen. Immers door de Sjabbat hebben vele volkeren in het verleden altijd gedacht dat het Joodse volk het meest luie volk ter wereld was. Slechts door onze op het christendom gebaseerde maatschappij kennen wij de 5 of 6 daagse werkweek. Vroeger was het heel gewoon om alle zeven dagen van de week te werken.

De Sjabbat is een teken voor altoos tussen Mij en de Israelieten, want in zes dagen heeft de Here de hemel en de aarde gemaakt, en op de zevende dag heeft Hij gerust en adem geschept. Sjemot/Ex. 31:17 Het is in onze ogen geen toeval dat in dezelfde schriftgedeelte maar dan van vers 12 tot 17 het woordje Sjabbat zeven keer voorkomt. Het is een verbond dat voor altijd blijft bestaan!

Dat de Sjabbat een belangrijk gebod is, mag duidelijk zijn. Ten eerste is het vierde gebod van de tien geboden waarin G-d de Israëlieten opdroeg de Sjabbat te eren. Andere feestdagen komen niet in de tien geboden voor, de Sjabbat wel.

Wij komen erop terug waarom het ook bijzonder kan zijn dat het de vierde gebod is van de tien. Wat opvallend is, is dat het gebod "gedenken van de Sjabbat" is (zachor et-jom hasjabbat) met het verbod op werken. In het Hebreeuws is het woordje gedenken (herinneren), zachar, niet zoals hier in het Westen het passief zijn. Joden gedenken actief door met daarnaast een actieve daad. Zoals gedenken EN het staken van werk. Zoals gedenken EN zich tot de HEERE bekeren. Zoals gedenken EN wenen over Sion (Ps. 22:28; 137:1). Vandaar dat het houden van de Sjabbat niet iets passiefs is door het slechts te gedenken en dan is het klaar. Nee, je moet er ook een speciale uiting aan geven en dat is staken van iedere vorm van werk. Je moet gedenken en uitvoeren: zachor (herinneren) en de sjamor (uitvoeren).

Zoals in Sjemot 31:12-17 zeven maal het woordje Sjabbat valt, zo kent vers 10 van Sjemot 20:8-11 van de tien geboden zeven categorieën op wie de Sjabbat slaat:

maar de zevende dag is de sabbat van de Here, uw God; dan zult gij geen werk doen,

  1. gij
  2. noch uw zoon,
  3. noch uw dochter,
  4. noch uw dienstknecht,
  5. noch uw dienstmaagd,
  6. noch uw vee,
  7. noch de vreemdeling die in uw steden woont.

Duidelijk mag zijn dat dit gebod óók voor de dieren geldt, maar in de huidige tijd ook voor... de Palestijnen en andere allochtonen die in Israël leven.

Gij in dit gebod duidt de man aan. Dit betekent niet dat de vrouw, de moeder, wel moet werken. Man en vrouw zijn in G-ds ogen EEN en in "5. Waarom de Sjabbat van vrijdagavond tot zaterdagavond moet vallen", zullen wij dit aantonen!

Gelijk maakt G-d een verbinding tussen de Sjabbat en Zijn Scheppingswerk: Want in zes dagen heeft de Here de hemel en de aarde gemaakt, de zee en al wat daarin is, en Hij rustte op de zevende dag; daarom zegende de Here de sabbatdag en heiligde die. Vers 11.  
De tien geboden in Dwariem/Deut. 5 is geen tegenstelling van Sjemot, maar een aanvulling als één van de drie toespraken van Mosje, vlak voor zijn dood, aan zijn volk waarin hij alles wat het volk geleerd had weer herhaald (!).

Pagina index:
Copyright © 2006 Jodendom Online
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.