| Het licht van de oorlog en het licht van de vrede |
| Publicatiedatum: woensdag 21 december 2022 |
Auteur: opperrabbijn Evers | 761 keer gelezen |
|
|
| Chanoeka, Opperrabbijn R. Evers, Sjabbat » |
|
|
 Voorrang van de Sjabbat-kaarsen op de lichten van Chanoeka
Er is een voorschrift inzake Chanoeka dat ik ontroerend en diepgaand vind. Maimonides schrijft dat "het gebod van de Chanoeka-lichten zeer dierbaar is. Wie geen geld heeft om lichtjes te kopen, moet iets verkopen om de mitswa (het gebod) te kunnen vervullen".
Een Sjabbat-kaars of een Chanoeka-kaars?
Dus rijst de vraag: wat als men slechts één kaars heeft op vrijdagmiddag? Wat steekt men dan aan - een Sjabbat-kaars of een Chanoeka-kaars? Het kan niet beide zijn.
Logica suggereert dat men het moet aansteken als een Chanoeka-kaars. Er is immers geen voorschrift dat zegt dat je het moet verkopen of lenen. Maar het voorschrift zegt dat men hem als Sjabbatkaars moet aansteken als men voor een keuze staat. En waarom?
Luister naar Maimonides: “het Sjabbatlicht heeft voorrang omdat het sjalom bajit, huiselijke vrede, symboliseert. En groot is de vrede, want de hele Tora is gegeven om vrede in de wereld te scheppen”.
Denk eraan: Chanoeka herdenkt een van de grootste militaire overwinningen in de Joodse geschiedenis. Toch stelt de Joodse wet dat als we maar één kaars kunnen aansteken, het Sjabbatlicht voorrang heeft, omdat in het Jodendom de grootste militaire overwinning ondergeschikt is aan vrede in huis. Waarom overleefde het jodendom als enige beschaving van de oude wereld? Omdat het het huis meer waardeerde dan het slagveld...." Dit is een mooie gedachte van Rav Sacks Z"L.
Mag ik toevoegen:
Misschien hebben Sjabbatkaarsen ook voorrang omdat Sjalom Bajit, binnenlandse vrede, zijn basis heeft in de "normale" unieke dag van elke week, Sjabbat kodesj. Het brengt elke week de hele familie samen.
Chanoeka daarentegen symboliseert de "ongewone" en wonderbaarlijke dagen op onze kalender. Onze waarden zijn vooral gebaseerd op het ontdekken van de uniciteit van elke "gewone" dag, en pas daarna richten we ons op de bijzondere dagen en gebeurtenissen waarop wonderen gebeurden.
In feite, zoals we drie keer per dag zeggen - "מודים אנחנו לך.... על ניסיך שבכל יום עמנו " - we waarderen de "dagelijkse wonderen..."
Dus misschien hebben de Sjabbatkaarsen voorrang, omdat de waardering van de wekelijkse "gemeenschappelijke" heilige dag Sjabbat de basis vormt van onze familiewaarden en onze sjalom bajit.
Een gelukkige Chanoeka!
Met dank aan Harav Biberfeld van de Tchortkov Klois United Synagogue in Stamford Hill Londen.
©Opperrabbijn Evers 2022 |
|
|